Tùy Bút - Một Thoáng Vẩn Vơ

MỘT THOÁNG VẨN VƠ
Tứ Diễm


Dường như từ thuở sang xứ lạnh lẽo này, tôi rất hiếm khi được nhàn rỗi ngồi thưởng thức vẻ đẹp của buổi bình minh hay hoàng hôn. Những ngày mùa Đông rét mướt, mặt trời cũng lười biếng thức dậy sớm, lại hay ẩn trốn sau những màn mây dày. Và tôi cũng rét buốt, co ro trong lớp áo khoác mùa Đông, mắt nhắm mắt mở, lò mò đi ra trạm bus gần nhà, vừa đứng vừa run, và nghe hàm răng đang gõ theo nhịp Rumba. Thử hỏi còn lòng dạ nào mà tận hưởng vẻ đẹp của buổi sớm mai chứ?


Những ngày mùa Hè, mặt trời lại quá ư siêng năng, vội vã khoe vẻ đẹp với cảnh vật chung quanh khi đồng hồ chưa chỉ đến con số 5. Do đó, tôi cũng hiếm khi có dịp được nhìn ngắm cảnh mặt trời mọc. tôi vẫn nghe mẹ tả cảnh mặt trời mọc buổi sáng sớm khi nhìn từ khung cửa phòng khách. Một cảnh đẹp khó tả, chỉ có thể nhìn ngắm và nhận biết bằng mắt, nhưng tôi chưa một lần nào có dịp thưởng thức cả.  Tôi vẫn tự hứa với lòng là sẽ có một ngày phải dậy thật sớm để nhìn ngắm cảnh bình minh. Nhưng dường như cái ngày đó chẳng bao giờ đến thì phải.


Buổi chiều mùa Đông rét lạnh, nên mặt trời thường đi ngủ sớm, chưa tan lớp đã vắng bóng mặt trời. Trên đường về nhà, chỉ có... mặt trăng làm bạn cùng ta. Mùa Hè, mặt trời cũng ham vui nên nán lại khá lâu trên bầu trời. Đến 8, 9 giờ tối mà trời vẫn còn sáng. Rồi bất chợt khi mặt trời vừa lặn xuống thì trời sụp tối thật là nhanh, nhanh đến bất ngờ. Đôi lần tôi cũng bắt gặp được ông mặt trời đỏ ối đang từ từ lặn xuống ở phương Tây. Nhưng thường thì khi đó tôi còn đang bận rộn nhìn..... xe chạy phía trước, phía sau và cả hai bên, nhìn những tấm bảng chỉ đường, nhìn con đường xa lộ thẳng tắp hay uốn éo lượn vòng. Do đó, cảnh hoàng hôn tuyệt đẹp cũng chẳng đủ để thu hút sự chú ý của ta.


Đến kỳ nghỉ lễ vừa rồi, trên đường từ Quebec về lại Montreal, tôi đã có dịp ngồi nhàn nhã, để nhìn ngắm cảnh hoàng hôn. Chao ơi, thật là đẹp vô cùng. Ban đầu, mặt trời còn chói lòa, tỏa những tia nắng gắt khiến tôi không dám nhìn ngắm. Khi đó, bầu trời xanh nhạt, trong vắt, không một gợn mâỵ.  Rồi từ từ, mặt trời ửng sắc cam đỏ, càng lúc càng tròn to hơn.  Nền trời cũng từ từ pha thêm sắc xanh, xen lẫn với những ánh màu vàng, cam ở phía cuối chân trời.


Càng lúc, mặt trời càng ửng sắc đỏ, càng lớn mãi thêm ra, và xuống thấp dần.  Những màu vàng, cam xen lẫn tím càng lúc, càng hiện rõ nơi cuối chân trời, làm nổi bật những hàng cây xanh rì nơi phía xa xa. Và ở tận cùng trên cao của bầu trời, màu xanh dương duy nhất bao phủ cả vòm trời đang từ từ sậm màu . Những đàn chim đang theo nhau bay về tổ tạo thành những nét chấm phá tuyệt vời trên một nền trời được pha trộn những màu sắc thật tài tình của thiên nhiên.


Có lẽ tôi chẳng bao giờ có đủ tài để pha trộn màu sắc khéo léo đến như thế. Mặt trời dường như cũng đã bắt đầu cảm thấy chán phô trương vẻ đẹp nên càng lúc lặn xuống càng nhanh. Cuối cùng, những hàng cây nơi phiá xa xa đã cản trở tầm nhìn để che dấu vừng dương đang muốn đi trốn. Khi đó, bầu trời như đậm thêm ra, và những màu sắc rực rỡ cũng từ từ tan biến để nhường chỗ cho bóng tối đang xâm lấn vũ trụ. Những hàng cây bên đường cũng không còn nhuốm màu xanh tươi mát, mà đã bao phủ bởi một màu xanh tối, tạo thành những hình thù kỳ lạ với con mắt giàu tưởng tượng của khách viễn du.


Cuối tháng trước, trăng thật là tròn và sáng. Bầu trời về khuya đen huyền và lấp lánh những vì sao sáng. Vầng trăng sáng vằng vặc dường như hơi buồn vì bị quên lãng bởi người đời, nên chỉ đành phô bày vẻ đẹp với những hàng cây cao, những cụm hoa đang khép lá, những bãi cỏ xanh mượt được cắt xén cẩn thận và với những chú côn trùng đang trốn núp trong bãi cỏ, gốc cây. Và tôi, nhờ một sự tình cờ, mới phát giác ra được vầng trăng rằm đơn lẻ. Có lẽ nếu những đóa hoa Quỳnh không nở rộ cùng lúc, toả hương ngát nhà, khiến tôi chợt tỉnh giấc và phát giác ra những đóa Quỳnh trắng muốt đang nở tung, xoè những nhị vàng.


Khi đó, tôi đã ngồi ngắm hoa thật say mê. Đây là lần đầu tiên tám đóa hoa Quỳnh nở cùng lúc, nên cả gian phòng tràn ngập mùi thơm của hoa. Và tình cờ, tôi đã hé màn cửa sổ, rồi chợt bàng hoàng, ngơ ngẩn khi thấy ánh trăng sáng đang lung linh chiếu rọi lên những cánh hoa trắng muốt. Chao ơi, thật là đẹp tuyệt vời. Chỉ trong một buổi tối, tôi có dịp được ngắm cả hai vẻ đẹp dịu dàng, tinh khiết của thiên nhiên: hoa Quỳnh nở dưới ánh trăng rằm. Khi đó, tôi đã kéo rèm cửa để ánh trăng tự do ghé vào đùa giỡn với hoa, để ta được ngắm nhìn những cánh hoa mỏng dính, trắng muốt tràn ngập ánh trăng.


Phải chăng ánh trăng đã làm tăng vẻ đẹp của hoa, đã khiến những cánh hoa dường như có vẻ trong hơn, dịu dàng hơn, tinh khiết hơn? Hay có thể tôi đã bị say bởi ánh trăng, bởi hương hoa nên mới cảm thấy vẻ đẹp của trăng, hoa tăng thêm hương sắc?  Tôi không biết đã ngồi như thế đã bao lâu. Thời gian cứ từ từ trôi qua, và những đóa hoa Quỳnh cứ từ từ mở rộng những cánh hoa nhỏ và mỏng dính để khoe chùm nhị vàng, để toả hương tràn ngập gian phòng.


Có lẽ khi đó cũng phải gần hai giờ sáng. Mọi người còn đang say sưa trong giấc nồng. Bên ngoài khung cửa sổ những cánh hoa còn đang khép kín, những hàng cây hiện mờ mờ dưới ánh trăng. Và có lẽ, những chú côn trùng đang dạo những khúc nhạc ròn rã, nhưng những lớp kính dày đã ngăn giữ tiếng động, nên với tôi không gian yên tĩnh lạ thường. Chỉ có tiếng máy lọc nước trong hồ cá đang chảy róc rách như một điệu nhạc nhẹ tô điểm cho một đêm tràn ngập ánh trăng và hương hoa. Thật cám ơn hóa công đã tạo nên những vẻ đẹp tinh khiết , tuyệt vời cho ta được dịp thưởng thức. Chỉ tiếc, nàng thơ có lẽ đã giận hờn khi thấy tôi say mê với hoa, với trăng nên nàng chẳng ghé sang, cho tôi dệt vài vần thơ ca tụng vẻ đẹp của thiên nhiên. Nhưng dù sao, thì với riêng tôi vẻ đẹp của buổi tối hôm đó cũng đã tạo thành một bức tranh khó quên trong tâm trí. Một ngày nào đó, nếu tôi đủ tài và có cảm hứng, mong rằng tôi sẽ diễn tả được phần nào vẻ đẹp đó lên trên những mảnh lụa dịu mềm.....


Còn nhớ thuở ấu thơ tôi đã nằm đếm sao trời biết bao nhiêu lần trên căn gác nhỏ. Những buổi tối ở thành phố thân thương, với một mảnh trời đêm lấp lánh những ánh sao lung linh chiếu sáng, một mảnh trời thật nhỏ bé vì bị che lấp bởi những tàng cây và những mái hiên nhà, nhưng với riêng tôi là cả một thế giới huyền bí, y như trong những câu chuyện cổ tích Bà vẫn kể. Tôi đã tốn bao nhiêu đêm để nằm đếm sao trên mảnh trời nhỏ bé của riêng tôi để ráng định vị trí, gọi tên những vì sao lóng lánh xa thật xa, nhưng cũng thật thân quen,
để dành nhau với đám em làm "của riêng" những vì sao đẹp nhất, sáng nhất. Ở nơi đây, bầu trời đêm khoảng khoát quá, rộng mênh mông quá.  Từ khung cửa sổ phòng, tôi dễ dàng nhìn ngắm gần trọn vẹn cả một góc trời, với vô vàn vì sao sáng.  Nhưng dường như những bận rộn của cuộc sống nơi đây đã khiến tôi không còn thấy ham thích trò chơi đếm sao thuở nào.


Hay có thể giờ đây tôi đã đủ lớn để không còn ưa thích những trò con nít thuở xưa chăng ? Những vì sao ở nơi đây sáng lung linh, rực rỡ lắm nhưng dường như cũng cùng chung phần số với vầng trăng. Có mấy khi được mọi người chú ý nhỉ? Chỉ có một lần, khi đó có hiện tượng "mưa sao" , thế là cả thành phố náo nức, nhộp nhịp hẳn lên với những tin về "mưa sao" đăng trên báo, loan tin trên đài truyền thanh, truyền hình. Và người người náo nức rủ nhau ra khỏi thành phố để có dịp nhìn một hiện tượng lạ của thiên nhiên.  Nhưng cũng chỉ sôi nổi được một, hai ngày, rồi cũng chìm vào quên lãng. Vì còn biết bao nhiêu là tin tức nóng bỏng khác nữa. Chả bù cho cái thưở còn ở quê nhà, chỉ một tin tức cỏn con cũng được mọi người nhắc nhở đến cả tháng sau đó.  Phải chăng cuộc sống hối hả nơi đây khiến con người cũng tập được cái tính mau quên lãng chăng?


Mùa Hè, những hàng cây khoe bày những phiến lá xanh biếc, xanh lục thẫm, đang thi nhau đâm chồi, nảy lộc, vươn mãi lên thật cao, xòe những tán lá rộng ra để che nắng cho người đời.  Ấy thế mà dường như người đời lại không thấu hiểu được tấm lòng của cây. Bởi thế, cứ mỗi khi thấy những cành cây xòe rộng ra khỏi phạm vi cho phép, thì chính phủ lại phải tốn tiền để mướn người đi tỉa bớt những nhánh cây mọc... vô ý thức này. Chẳng biết cây có đau xót vì sự bạc bẽo của loài người hay không, chỉ thấy những giọt nhựa trong vắt, trông từa tựa như những giọt lệ, chảy ra, rồi đọng lại trên những vết sẹo nham nhở trên thân cây vì bị loài người tàn phá.


Mùa Thu, cây thi nhau thay đổi sắc lá, tạo thành một bức tranh đẹp tuyệt vời khiến những hoạ sĩ phải ngẩn ngơ thán phục tài sáng tạo màu sắc tài tình của thiên nhiên, khiến những nhiếp ảnh gia có cơ hội săn lùng để "nắm, bắt" những góc độ tuyệt vời của những hàng cây nhuốm đầy cảnh sắc mùa Thu, và cũng tạo ra nguồn thi hứng vô tận cho những thi nhân. Thế nhưng, với những bà nội trợ thời nay, những bà nội trợ không những chỉ quán xuyến công việc trong gian bếp, trong căn nhà nhỏ bé, mà còn đảm đương thêm những trách nhiệm khác ở ngoài công sở, thì những hàng cây mùa Thu tuy đẹp nhưng... đáng sợ, những phiến lá đủ màu tuy rực rỡ nhưng ...đáng ghét vô cùng. Đừng vội than phiền những bà nội trợ đó vội nhé, mà hãy thử hình dung xem: sau một ngày làm việc mệt mỏi từ sáng sớm đến chiều tối để trở về nhà, và nhìn thấy những phiến lá vàng rơi rụng bừa bãi trên thảm cỏ xanh, trên đường vào nhà. Rồi khi vào nhà, lại phải chứng kiến những bộn bề thiếu ngăn nắp do đám con nhỏ bày bừa,.... Chao ơi, có lẽ những bận rộn, mỏi mệt đã khiến tâm hồn nghệ sĩ của những bà nội trợ theo thời gian ngày càng bị lu mờ, kém cỏi....


Mùa Đông, những hàng cây khô trụi lá lại làm tăng thêm vẻ hoang lạnh, quạnh hiu của mùa đông. Những mảng tuyết trắng đọng trên cành cây khô đen, tạo nên một vẻ đẹp khô, lạnh như những nét chấm phá mạnh bạo của thiên nhiên trong khung cảnh mùa Đông giá. Có những lần tôi đã phải thốt lên lời kinh ngạc vì vẻ đẹp khó tả khi những tia nắng mặt trời hiếm hoi của mùa đông phản chiếu lấp lánh trên những cành cây khô bao phủ một lớp băng giá trong suốt. Khi đó, những tia mặt trời đã dệt nên muôn vàn màu sắc rực rỡ khiến những hàng cây khô cằn bỗng trở nên đẹp tuyệt vời, rực rỡ như những cây pha lê trong câu chuyện cổ tích. Rồi khi nắng ấm mùa xuân vừa thoảng qua, những hàng cây ủ rũ, chợt bừng tỉnh giấc, thi nhau đơm những nụ hoa rực rỡ, đâm những chồi non xanh mướt. Và chỉ sau vài hôm, tưởng như một phép mầu lạ kỳ, thành phố bỗng như vừa thay cảnh sắc, với những tàng cây đầy búp non xanh mát mắt, với những đàn chim sẻ ríu rít chuyền trên cành, với những chú chim có sắc lông thật đẹp nhưng không biết tên đang thi nhau cất cao giọng hót....


Cũng như cây cối, những bãi cỏ vàng úa mùa Đông cũng chợt bừng sức sống sau vài cơn gió ấm mùa Xuân thổi qua. Những cọng cỏ mỏng manh, nhỏ xíu đã chen nhau mà mọc khắp nơi nơi tạo thành những tấm thảm xanh mượt mà. Đầu mùa Xuân, trời vẫn còn se lạnh, những trận gió Đông dường như còn luyến tiếc, nên thỉnh thoảng vẫn trở về, xen kẽ với gió mùa Xuân. Đôi khi những đoá hoa nở quá sớm đã bị héo tàn vì cơn gió lạnh bất ngờ. Nhưng những bãi cỏ xanh mướt thì vẫn cứ xanh biếc, vẫn cứ mơn mởn, mặc cho gió lạnh có muốn ghé lại bao lâu. Khi đó, hãy thử đi dạo trong những công viên của thành phố để nhìn những thảm cỏ xanh mượt chạy dài mãi đến tận chân trời. Hãy thử đi chân trần lên tấm thảm xanh dễ thương đó, để cảm thấy những ngọn cỏ ve vuốt gót chân ta, để cảm giác được hơi mát lạnh của giọt sương đêm còn vương đọng trên những nhánh cỏ...


Hãy thử tạm gác bỏ những nỗi bận rộn, lo âu của cuộc sống, dù chỉ tạm gác bỏ một vài giờ, để thả hồn hòa nhập với những cảnh sắc tuyệt vời mà tinh khiết, giản dị của thế giới tự nhiên đang bao quanh ta, hãy thử một lần đi bạn nhé...


Tứ Diễm  - August 9, 1994