Friday 17 April 2015

Avocado - Vài Điều Về Trái Bơ

Avocado (Hass Avocado) thường được gọi là trái Bơ trong tiếng Việt, có lẽ do có hương vị béo nên mới được gọi tên là Bơ (Butter).   Trái Bơ (Hass Avocado) ăn ngon lại chứa rất nhiều chất dinh dưỡng, chất sơ, chất béo và sinh tố tốt cho sức khỏe.   Tuy nhiên cũng có một số thắc mắc liên quan đến trái Bơ được vài vị hỏi riêng nhưng nếu trả lời vắn tắt riêng từng người e không đủ ý nên Tứ Diễm dành riêng bài viết nầy để trả lời chung luôn nha.  


Mời cùng xem thêm chi tiết và hình ảnh trong phần tiếp theo.   Vì có nhiều điều về trái Bơ (Hass Avocado) nên Tứ Diễm tạm thời chỉ nhắc đến một số điểm chính liên quan đến các thắc mắc của vài vị.   Tứ Diễm sẽ tiếp tục bổ túc thêm bài viết mỗi khi rảnh.   Mời quý vị thường xuyên ghé xem bài viết nầy.


Trái Bơ khá quen thuộc và được nhiều người ưa chuộng.   Trái Bơ với hình dáng thon nhỏ phía cuống, phình to ở phần bên dưới (gần tương tự như trái lê).   Vỏ ngoài mầu xanh lá cây, càng chín mầu càng sậm hơn.   Khi cắt đôi sẽ thấy phần ruột mầu ngà vàng và một hột khá lớn nằm chính giữa như hình bên dưới (sưu tầm từ trên mạng).





Vài Điều Sơ Lược

Trái Bơ (Hass Avocado) ăn ngon lại chứa rất nhiều chất dinh dưỡng, chất sơ, chất béo và sinh tố tốt cho sức khỏe.  Ưu điểm nổi trội nhất là trái Bơ chứa nhiều loại chất béo chưa bảo hòa (unsaturated fat) nhưng lại không chứa cholesterol, không chứa Trans Fat nên là nguồn cung cấp chất béo lành mạnh cho cơ thể.   Khuyết điểm là trái Bơ thuộc loại giầu calories nên ăn nhiều sẽ dễ lên ký.

Theo ước tính, mỗi cup trái Bơ chứa một lượng chất dinh dưỡng và sinh tố như sau:

  • 368 Calories
  • 4.6 g of Protein
  • 19.62 g of Carbohydrate
  • 1166 mg of Potassium
  • 23.0 mg of Vitamin C
  • 175 mg Beta-sitosterol
  • 0 mg Cholesterol
Avocado Nutrition Facts

Bên dưới là Nutrition Facts tính theo khẩu phần (serving).   Mỗi khẩu phần khoảng 1/5 trái Bơ (Hass Avocado) cỡ trung bình (có thể click vào hình để xem rõ hơn).



Nutrition Facts Chart

Có thể click vào hình bên dưới để xem rõ hơn một số thí dụ về lượng dinh dưỡng chứa trong trái Bơ tính theo 1 serving (1/5), 1/4, 1/2 hay nguyên trái Bơ cỡ trung bình.






Cách Cắt & Lưu Giữ

Trái Bơ ăn ngon, tuy nhiên khuyết điểm là dễ bị thâm đen mỗi khi đã cắt.   Mua về nếu còn xanh cứng nếu ăn ngay không ngon.  Cần phải chờ vài ngày cho trái chín vừa mức.  Có thể đựng các trái Bơ trong túi giấy cùng với táo hay chuối để mau chín.   Nhưng nếu ăn không hết kịp để trái quá chín cũng không ngon. 

Có vài vị đặt câu hỏi về cách lưu trữ cũng như cách cắt trái Bơ sao gọn lẹ mà vẫn giữ hình dáng đẹp mắt.   Do đó, Tứ Diễm sẽ dành phần nầy để giải đáp các điều thắc mắc đó. 

Cách Cắt

Mỗi trái Bơ gồm có lớp vỏ mỏng bao phủ bên ngoài, phần ruột mầu xanh nhạt ngả vàng rất béo và một hột cứng nằm chính giữa.   Có lẽ đa số đều rành cách cắt trái Bơ sao cho gọn và dễ.   Tuy nhiên với những ai chưa quen, mời thử làm theo cách Tứ Diễm diễn tả kèm theo hình như bên dưới nha.

Khi mua, Tứ Diễm thường chọn trái chưa chín (bóp nhẹ còn thấy độ cứng).   Về nhà chờ một vài ngày, khi cầm lên, bóp nhẹ cảm thấy đã bớt cứng là có thể cắt ăn được rồi.   Rửa sạch lớp vỏ bên ngoài.   
  • Dùng dao khứa nhẹ từ phần cuống theo chiều kim đồng hồ vòng quanh trái Bơ, cho đến khi đụng trở lại phần cuống.   Khi đó trái Bơ đã được cắt làm hai, nhưng vẫn còn dính sát chặt hai phần với nhau.   
  • Dùng tay xoay nhẹ nửa phía trên vài lần, phân nửa trên sẽ tự động tách rời khỏi hạt rất dễ dàng (trái bơ #1 trong hình bên dưới).  
  • Nhấc phân nửa trên (trái bơ #3) ra, sẽ thấy phân nửa dưới còn dính chặt với hạt (trái bơ #2 trong hình)
  • Sau khi gỡ bỏ hạt và bóc vỏ, sẽ có hai nửa trái Bơ ngon mắt sẵn sàng để ăn hay chế biến các món (trái bơ #4) hay là bọc kín trong cling wrap rồi cho vào bao zip loc đem cất freezer hay tủ lạnh (trái bơ #5) để dành ăn từ từ.

Muốn gỡ bỏ hạt ra khỏi phân nửa dưới của trái Bơ cũng rất dễ.   Dùng mũi dao hay mũi kéo đâm nhẹ vào giữa hạt trái Bơ.   Rồi dùng tay xoay nhẹ trái Bơ tới lui vài vòng, phần hạt sẽ tách rời khỏi ruột trái Bơ rất dễ dàng.   Nhấc dao (hay kéo) để gỡ hạt ra khỏi phần ruột trái Bơ.   Có thể xem thêm chi tiết trong hình bên dưới.


Sau khi đã gỡ bỏ hạt ra khỏi ruột trái Bơ, tùy theo món ăn mà chúng ta chọn cách thái (cắt) miếng phù hợp.   
  • Cách 1: Có thể giữ phần vỏ, đặt phân nửa trái Bơ trong lòng bàn tay, dùng mũi dao rạch những đường song song hay theo hình ô vuông ngang dọc.  Rồi dùng dao rạch vòng quanh dọc theo phần vỏ sẽ có những miếng Avocado như ý muốn mà không cần chạm tay trực tiếp vào phần ruột trái Bơ.  
  • Cách 2: vỏ trái Bơ mỏng và mềm nên rất dễ dàng bóc rời khỏi phần ruột, bắt đầu từ phần vỏ gần cuống.    Sau khi đã bóc sạch vỏ, có thể thái phần ruột bên trong tùy ý.   Cách nầy nhanh gọn hơn nhưng cần chạm tay vào phần ruột trái Bơ
  • Cách 3: dùng muỗng múc ăn.  Cách nầy gọn, không dơ tay.


Cách Lưu Giữ

Sau khi đã cắt đôi, gỡ hạt và bóc vỏ xong, hai mảnh trái Bơ tách rời nhau nhìn rất ngon mắt.   Tuy nhiên nếu chưa ăn ngay, nếu để tiếp xúc với không khí một lát, trái Bơ sẽ bị thẫm mầu nhìn mất ngon.

Có một mẹo vặt là nhúng vào nước chanh để giữ trái Bơ không bị đổi  mầu sắc.   Có thể cất trong tủ lạnh hay trong freezer tùy theo muốn ăn ngay hay muốn để dành lâu.

Trong hình bên dưới, sau khi cắt xong, Tứ Diễm không nhúng nước chanh, nhưng bọc kín với cling wrap rồi cho vào bao zip ngay.    Bốn trái Bơ nầy Tứ Diễm đem cất freezer để ăn từ từ


Hai trái Bơ còn lại, Tứ Diễm cũng bọc cling wrap cho vào bao kín gió cất trong tủ lạnh.   Sau bốn ngày, khi mang ra trái Bơ vẫn tươi ngon và không bị đổi mầu.   Nếu không gọt và cắt tủ lạnh ngay, để ở ngoài thì sau bốn ngày trái Bơ chín nhiều sẽ không còn ngon mắt như trong hình bên dưới.   Trái Bơ nầy Tứ Diễm cắt miếng vuông để làm nhân cho món Fried Avocado Cream Cheese Wonton


Sau khi làm xong sẽ như vầy nè.  Đây là món Fried Avocado Cream Cheese Wonton do Tứ Diễm làm thử lần đầu tiên.   Ăn kèm chung với Smoothy Mango Sauce chua chua ngọt ngọt rất ngon và lạ miệng.

Cắn thử một miếng xem phần vỏ và nhân bên trong.    Vỏ wonton vàng giòn, không bị thấm dầu.   Nhân cream cheese và avocado giữ nguyên hương vị không bị ảnh hưởng của sức nóng khi chiên trong dầu


Mời xem thêm hình ảnh và chi tiết trong bài viết Fried Avocado Cream Cheese Wonton.



Lợi Ích Khi Ăn Trái Bơ

Không phải vô cớ mà trái Bơ được xếp vào một trong những loại thực phẩm tốt nhất cho cơ thể.   Có người còn xếp trái Bơ vào danh sách loại trái cây tốt nhất cho sức khỏe trên toàn thế giới.

1. Giầu Chất Dinh Dưỡng

Trong trái Bơ chứa ít nhất 20 loại chất khoáng và sinh tố khác nhau.  Thí dụ như trong 100 gram trái bơ sẽ chứa các chất sau:
  • Vitamin K: 26% của Recommended Dietary Allowance ( RDA )
  • Folate: 20% của Recommended Dietary Allowance ( RDA )
  • Vitamin C: 17% của Recommended Dietary Allowance ( RDA ) 
  • Potassium: 14% của Recommended Dietary Allowance ( RDA ) 
  • Vitamin B5: 14% của Recommended Dietary Allowance ( RDA )
  • Vitamin B6: 13% của Recommended Dietary Allowance ( RDA ) 
  • Vitamin E: 10% của Recommended Dietary Allowance ( RDA )
ngoài ra còn có một số lượng nhỏ khoáng chất (minerals) và sinh tố (vitamins) khác, chẳng hạn như Magnesium, Manganese, Copper, Iron, Zinc, Phosphorous, Vitamin A, B1 (Thiamine), B2 (Riboflavin) và B3 (Niacin).

Với số lượng như trên, trái Bơ cung cấp 160 calories, 2 grams chất đạm (protein) và 15 grams các chất béo tốt cho sức khỏe (healthy fats).   Trái Bơ còn được xem như loại thực phẩm "low-carb" rất tốt vì tùy chứa 9 grams chất tinh bột (carbonhydrate) nhưng trong đó là 7 grams chất xơ (fiber) nên tính ra chỉ chứa có 2 grams thuần túy tinh bột.    Một ưu điểm nổi trội đã nhắc ở phần mở đầu bài là trái Bơ không chứa cholesterol và cũng không chứa sodium, rất ít chất béo bảo hòa (saturated fat).

2. Giầu Chất Potassium


Potassium là một loại chất khoáng rất cần thiết cho cơ thể.  Nhiều tài liệu cho biết với số lượng potassium cao sẽ giúp làm giảm huyết áp trong máu, giảm nguy cơ bị đột quỵ vì suy yếu tim, tắc nghẽn mạch máu hay suy thận.  Tuy nhiên chúng ta thường tiêu thụ thực phẩm chứa potassium ít hơn số lượng cần thiết.   Nhiều người nghĩ chuối là loại trái cây giầu potassium nhưng thật ra trái Bơ còn chứa nhiều Potassium hơn chuối (Bơ chứa 14% còn chuối chỉ chứa 10% of the Recommended Dietary Allowance).


3. Giầu Chất Béo Tốt Cho Sức Khỏe

Trái Bơ chứa rất nhiều chất béo nhưng hầu hết là loại chất béo chưa bảo hòa (Monounsaturated Fatty Acids).  Có thể nói 77% lượng calories trong trái Bơ là từ các chất béo nầy nhưng trong chất béo của trái Bơ lại rất giầu loại oleic acid.   Oleic acid là loại chất béo chưa bảo hòa rất tốt cho sức khỏe, có tác dụng giúp giảm bớt các chứng bệnh sưng, việm nhiễm.  Có tài liệu cho rằng cũng giúp giảm nguy cơ bị bệnh ung thư (cancer).  Do đó, dầu trái Bơ (avocado oil) được tin rằng rất tốt trong việc nấu nướng thường ngày.

4. Giầu Chất Xơ (Fiber)

Trái Bơ chứa rất nhiều chất xơ nên được tin rằng có lợi cho việc giảm cân, giảm lượng đường trong máu (blood sugar) cũng như giảm được rủi ro nhiễm một số loại bệnh khác.  Trong 100 grams trái Bơ chứa 7 grams chất xơ (fiber), nghĩa là 27% của recommended daily amount.  Trong đó, 25% chất xơ thuộc loại "soluble" và 75% chất xơ là "insoluble".  Theo tài liệu, chất xơ thuộc loại "soluble" rất quan trọng trong việc hoạt động của hệ tiêu hóa và bài tiết.


5. Giúp Giảm Cholesterol và Triglyceride 

Theo tài liệu, trái Bơ có thể giúp giảm cholesterol, giảm tới 20% triglyceride trong máu, giảm tới 22% LDL (bad) cholestrol, tăng tới 11% HDL (good) cholesterol.   Ngoài ra, trái Bơ còn giúp làm giảm huyết áp, các chứng viêm và một số loại bệnh khác liên quan đến tim, mạch.

6. Giúp Cơ Thể Tráng Kiện

Theo tài liệu cho biết nếu thường xuyên ăn trái Bơ sẽ có sức khỏe tốt hơn những ai không ăn.   Khi thường xuyên ăn trái Bơ sẽ giúp tăng số dưỡng chất tốt cho sức khỏe, giảm nguy cơ về các bệnh tim, mạch và tiểu đường (diabetes).   Ngoài ra sẽ còn có thể giúp giảm cân, tăng HDL (good) cholesterol, giảm BMI và thon gọn vòng eo.

Tuy nhiên, cũng cần phải ăn số lượng vừa mức, không nên quá lạm dụng để tránh sẽ bị... phản tác dụng vì trái Bơ thuộc loại trái cây giầu năng lượng (calories).


7.  Giúp Hấp Thụ Tốt Các Chất Bổ Dưỡng

Trong các bữa ăn, không phải toàn bộ các chất bổ dưỡng đều được hấp thụ để nuôi dưỡng các tế bào trong cơ thể.   Nếu không hấp thụ được trọn vẹn, các chất bổ dưỡng sẽ bị thải ra ngoài cùng các chất phế thải sẽ rất uổng phí.   Do đó, khi thực phẩm đã được xay nhuyễn, nghiền nát cùng các chất dịch vị trong bao tử (dạ dầy) rồi chuyển xuống ruột non, các dưỡng chất sẽ được hấp thụ qua màng ruột non, thấm vào máu để chuyển đi nuôi dưỡng các tế bào.

Một số loại dưỡng chất chẳng hạn như sinh tố (vitamins) A, D, E, K và các chất antioxidants chẳng hạn như carotenoids thuộc loại "fat soluble", nghĩa là cần được hòa tan chung với chất béo.  Có tài liệu tin rằng cho thêm trái Bơ hay dầu trái Bơ vào các món salad hay salsa có thể giúp tăng khả năng hấp thụ các chất antioxidant.   Nhất là với những ai thường xuyên ăn rau đậu, việc ăn trái Bơ sẽ giúp cơ thể hấp thụ các chất dinh dưỡng tốt hơn.

8. Tốt Cho Thị Lực

Trái Bơ chứa nhiều chất Antioxidants chẳng hạn như Lutein và Zeaxanthin, đều rất tốt cho thị lực.  Các tài liệu nghiên cứu cho biết thường xuyên ăn trái Bơ sẽ giảm thiểu nguy cơ bị bệnh cataracts và macular degeneration, là những chứng bệnh làm giảm thiểu thị lực ở người lớn tuổi.  Do đó, thói quen thường xuyên ăn avocado sẽ có lợi không những cho sức khỏe mà còn tốt cho mắt

9. Ngăn Ngừa Bệnh Ung Thư

Mặc dù chưa thể hoàn toàn khẳng định, nhưng cũng có một số tài liệu tin rằng thường xuyên ăn trái Bơ sẽ giúp giảm cơ hội bị mắc chứng ung thư tuyến tiền liệt (prostate cancer).

10. Giảm Triệu Chứng của bệnh Arthritis

Nhiều tài liệu nghiên cứu cho biết là các tinh chất triết từ trái Bơ và đậu nành đều có lợi cho việc giảm thiểu các triệu chứng của bệnh liên quan đến xương, khớp chẳng hạn như arthritis hay osteoarthritis


11. Có Thể Giúp Giảm Cân

Người ta tin rằng trái Bơ có thể giúp giảm cân vì trái Bơ giầu chất béo chưa bảo hòa và lại giầu các chất dinh dưỡng, giầu chất xơ khiến no lâu nên có thể tiết giảm bớt ăn các món nhiều năng lượng (calories).   Ngoài ra, trái Bơ chứa rất ít tinh bột (carbs), không có cholesterol, không chứa đường (sugar) nên rất tốt cho việc giảm cân vì tinh bột và đường được xem như hai yếu tố làm tăng cân, tạo mỡ.   Càng ít tiêu thụ tinh bột và đường trong mỗi bữa ăn càng ít cơ hội bị tăng cân. 

Tuy nhiên cũng không nên vì thế mà quá lạm dụng trong việc tiêu thụ trái Bơ mỗi ngày.  Nên lưu ý trái Bơ rất giầu năng lượng (calories).   1/5 trái Bơ cỡ trung bình (khoảng 1 ounce) đã chứa khoảng 50 calories.

12. Giúp Ngon Miệng

Trái Bơ không những rất bổ dưỡng mà lại còn là một loại trái cây ngon, rất dễ chế biến thành nhiều món.  Có thể xay sinh tố, có thể trộn vào salad, cuốn sushi, có thể làm kem, làm bánh, làm nhân bánh, có thể ăn tráng miệng hay là pha chế trong nhiều loại món ăn mặn, ngọt, chay tùy ý thích.

13. Tốt Cho Da và Tóc

Trái Bơ ngoài việc dùng làm món ăn còn được dùng như loại facial mask, hair mask rất tốt cho da mặt và tóc.
  • Hair Mask: bóc vỏ bỏ hạt phân nửa hay một trái avocado tùy theo tóc ít hay nhiều, ngắn hay dài.  Dầm nát bằng nĩa, lọc lại xong trộn với một lòng đỏ trứng và ½ tsp olive oil.  Bôi đều lên tóc, bọc tóc kín, ủ khoảng 25 phút.   Sau đó gội đầu cho sạch với xà bông và conditioner.  Sẽ có một mái tóc bóng mượt, nhẹ và mềm thật đẹp
  • Eye Mask: đặt các lát trái Bơ vòng quanh mắt và nằm yên khoảng 15 - 20 phút.  Sau đó rửa sạch mặt.  Với cách nầy sẽ giúp mắt không bị sưng
  • Facial Mask: nghiền nát nửa trái Bơ trộn đều với loại sữa rửa mặt (cleansed face) vẫn dùng.  Cũng có thể trộn trái Bơ nghiền nát với mật ong và chút sữa tươi.  Bôi lên da mặt để yên khoảng 10 đến 15 phút rồi rửa sạch với nước ấm, tiếp theo với nước lạnh.  

14. Thay Thế Cho Bơ (Butter)

Với những ai kiêng ăn chất béo, dùng trái Bơ để thay thế cho bơ (butter) trong một số công thức sẽ là một cách vừa có lợi cho sức khỏe vừa giúp ăn ngon miệng.  Cũng có thể dùng trái Bơ quét lên bánh mì ăn thay thế cho Peanut Butter hay Mayonnaise. 



Lưu Ý

Tuy trái Bơ rất tốt và mang nhiều ích lợi cho sức khỏe, nhưng với những ai bị mẫn cảm (allergic) với chất latex, tốt nhất là nên hỏi ý kiến bác sĩ gia đình trước khi ăn trái Bơ.  Vì theo tài liệu, một số người khi bị mẫn cẩm trầm trọng với latex thì có thể sẽ gặp phải một số triệu chứng khi ăn trái Bơ

Tứ Diễm sẽ viết thêm sau nha.   Mời quý vị ghé xem tiếp theo vào hôm khác

0 comments:

Post a Comment

 
;